نوشته شده توسط : منتال لند

مرکز مشاوره ترک اعتیاد اهواز کمپ، کمپ ترک اعتیاد اهواز کمپ : مفهوم بیماری اعتیاد چیست؟ برای شناخت کامل بیماری اعتیاد چه باید کرد؟ آیا اعتیاد یک بیماری است و برای مقابله با آن چه باید کرد؟

منبع نوشته : بیماری اعتیاد

آیا بیماری اعتیاد دارای مفهوم خاصی است؟ آیا تعابیری که تا امروز بشر از مفهوم بیماری اعتیاد بیان کرده به میزان کافی گویای حقیقت اعتیاد بوده است؟ آیا فردی که به یک نوع ماده مخدر مانند هروئین، متادون، شیشه، تریاک، حشیش، ماری جوانا، نیکوتین و الکل یا یک رفتار به خصوص اعتیاد دارد، بیمار است؟ آیا بیماری اعتیاد دارای نشانه هایی است؟

در جواب به این سوالات پاسخ های ضد و نقیضی وجود دارد. شاید بتوان گفت همانگونه که ماهیت اعتیاد وهم آلود و رازگونه است پاسخ هایی هم که به این سوالات، داده می شود، بسیار متنوع و گاهی متناقض هستند. هنگامیکه به تاریخچه بیماری اعتیاد نگاه می کنیم در می یابیم که انسان از این بیماری مرموز و البته کشنده مطالب زیادی نمی دانسته و در طول سالیان دراز با عدم قطعیت در مورد این بیماری، بلاکلیف بوده است. بدین معنا که از تمامی علائم، نشانه ها و عوارض بیماری اعتیاد، به این نتیجه رسیده که با پدیده ای روبرو است که هیچ چیز از آن نمیداند.

حتی با همه گرفتاریها و آلامی که درصد زیادی از مردم به واسطه این بیماری با آن روبرو بوده اند باز هم نتوانسته با این پدیده مرموز با دیدی باز روبرو شود. اعتیاد همچون دیوی مخوف انسانها را به کام مرگ می کشاند و جز در موارد اندکی کسی یارای مقابله و گریز از آن را نداشت. کمپ ترک اعتیاد اهواز کمپ با ارائه اطلاعات دقیقی در رابطه ناخوشی اعتیاد سعی کرده تا مطالب مهمی را در اختیار شما قرار دهد. اگر تمایل دارید در این رابطه بیشتر بدایند لطفا ما را تا انتهای نوشتار همراهی بفرمایید.

مفهوم بیماری اعتیاد

اگر به تاریخ شناخت انسان از بیماری اعتیاد نگاهی بیاندازیم، به نقطه عطفی از این تاریخ بزرگ و مخوف برخورد خواهیم کرد که در آن تحولی شگرف رخ داده است. به خوبی می توان دید که تمامی درب های بسته به روی معتادین به الکل به یکباره گشوده شده است. مفاهیم مختلفی در مورد مفهوم بیماری اعتیاد وجود دارد که برای شناخت بیشتر این بیماری کشنده باید در نظر گرفته شود. در مقاله پیش رو با توضیح در مورد برخی از جنبه های بیماری اعتیاد سعی شده تا درک درستی در مورد مفهوم این بیماری پیدا کنیم.

هرکسی که با آن اعتیاد دست و پنجه نرم کرده و یا با آن در زندگی خود گرفتار بوده است، می داند که اعتیاد به الکل و اعتیاد به مواد مخدر چیزی است که نمی توان به سادگی آن را تشریح کرد. علت وجود مشکل اعتیاد، آن چیزی نیست که بتوان به سادگی آن را شناخت. اکنون برنامه ها و روش های مختلفی برای درمان افراد دارای مشکل اعتیاد وجود دارد. در سالهای اخیر این ایده و مفاهیم مختلفی که منجر به بحث و گفتگو و پرسش های زیادی درمورد مفهوم بیماری اعتیاد چیست، شده است. با تمام رویکردها و مفاهیم مختلفی که یافت شده است، درمان اعتیاد برای کسانی که واقعاً به آن نیاز دارند، می تواند دشوار باشد. یک فرد الکلی یا معتاد می تواند قبل از پیدا کردن مفهوم اعتیاد نمی تواند از پس اعتیاد خود بر بیاید.

نکته :

روشهای ترک اعتیاد برای افراد معتاد با سایر بیماری های دیگر کاملا متفاوت می باشد و این موضوع باید مد نظر قرار بگیرد. در حقیقت برای کمک به یک فرد معتاد به الکل و یا انواع مخدر دیگر، نباید از جستجوی تمام مفاهیم و گزینه های درمانی اجتناب کرد. در زیر سه مفهوم اعتیاد آورده شده است که اغلب در تلاش های توان بخشی مورد بحث و استفاده قرار می گیرند.

اعتیاد؛ مفهوم یک اختلال

مفهوم بیماری اعتیاد به عنوان یک پدیده مرموز و عالم گیر مورد بحث و بررسی های بسیاری قرار گرفته است. شاید بتوان گفت همین بررسی ها و کنکاش ها توانسته در بهبودی از اعتیاد نقش مهمی را ایفا نماید. مفهوم اعتیاد به عنوان تغییر محسوسی در سیستم عصبی مرکزی فرد است که ناشی از ناتوانی در ترک اعتیاد به مواد اعتیاد آور و الکل تعریف می گردد. اما این تمامی مفهوم اعتیاد را نشان نمی دهد و نکاتی ورای آن نیز وجود دارد که بیشتر توضیح داده خواهد شد.

می توان گفت که علائم بیماری اعتیاد می تواند باعث ناتوانی عصبی و شناختی در فرد گردد. اینگونه تغییرات در ذهن همیشه در افراد الکلی یا معتاد وجود دارد و تنها با هوشیاری می توان آن را کاهش داد. مفهوم بیماری  اعتیاد در اکثر قدم های دوازده گانه و مبتنی بر بهبودی روحی، روانی و عاطفی یافت می شود و به عنوان یک روش درمانی استاندارد توسط اکثر روش های توانبخشی و حتی دارو درمانی نیز استفاده می شود. این بحث و تحقیقات از آن منظر مهم و حیاطی هستند که اغلب مردم به سختی می توانند به اعتیاد خود و یا اطرافیانشان را مانند بیماری های دیگر نگاه کنند و به شکلی اعتیاد برای آنها ماهیت یک بیماری ندارد. با این حال، بسیاری از متخصصین درمانی و حتی قانونی از اعتیاد به عنوان یک “بیماری” یاد می کنند.

نقص یا اختلال؛ مفهوم بیماری اعتیاد

یکی از بزرگترین معضلاتی که در رابطه با مفهوم اعتیاد وجود دارد این است که تعریف مشخص و دقیقی از این ناخوشی چند وجهی وجود ندارد، به همین دلیل هنگامی که افراد درگیر اعتیاد می‌شوند، بیمار بودن آنها نادیده گرفته می‌شود. به این معنا که اعتیاد تا سال‌ها به عنوان یک بیماری شناخته نمی‌شد و بیشتر به عنوان یک جرم اجتماعی و اخلاقی در نظر گرفته می‌شد و به فرد معتاد به عنوان یک مجرم که دارای انحطاط اخلاقی است نگاه می شد.

تا پیش از این تصور می‌شد که فرد به صورت خود خواسته معتاد شده است و اعتیاد برای او یک انتخاب است. اما پس از تحقیقات انجام شده در رابطه با موضوع اعتیاد، حقیقت بیماری اعتیاد برای محققین روشن گشت که این ناخوشی، یک بیماری پیشرونده و کشنده است که حدودا ۶ درصد از افراد به آن مبتلا می شوند. در ادامه محققین به بررسی آثار و دلایل اعتیاد در افراد پرداختند و به مرور متوجه شدند که عوامل متعددی در اعتیاد افراد و مفهوم بیماری اعتیاد موثر  هستند. در همین رابطه مهمترین این علائم عبارتند از:

  • پیشینه خانوادگی افراد
  • موقعیت های اجتماعی
  • پیشامدهای رفتاری
  • ژنتیک و عوامل دیگر

اعتیاد؛ یک محصول

در حقیقت هنگامی که در مورد مفهوم بیماری اعتیاد صحبت می شود، موضوعات اساسی که باعث بروز اعتیاد در افراد می گردد، مورد توجه قرار می‌گیرد. اعتیاد به الکل و انواع مواد مخدر دیگر در حقیقت محصولی از این عوامل ایجاد کننده اعتیاد می باشند. در نتیجه برای بررسی هر چه بیشتر مفهوم اعتیاد باید به عواملی که بر این موضوع تاثیر می‌گذارند توجه گردد.

یکی از مهم‌ترین المانهایی که باید در نظر گرفت، عواملی هستند که بر روی ایجاد اعتیاد و گرایش به مصزف مواد مخدر و یا الکل، تاثیر مستقیم می‌گذارند. اما نکته حائز اهمیت این است که عوامل ایجاد کننده اعتیاد می توانند بسیار گسترده باشند که در هر فرد ممکن است این موارد به اشکال مختلف وجود داشته باشند. برخی از این عوامل ممکن است تاثیرات بیشتری در گرایش به اعتیاد داشته باشند.

عوامل عاطفی و روانی

از مهمترین عواملی که می توانند به شدت در گرایش افراد به مصرف مواد مخدر و یا الکل تاثیرگذار باشند، اختلالات روانی و عاطفی هستند. در همین رابطه می‌توان گفت عوامل روانی که در اثر ضربه های شدید در دوران کودکی و یا حتی بر اثر عوامل ژنتیکی و پزشکی در افراد به وجود می آیند، می تواند اختلالات روانی را در افراد ایجاد نماید که البته همین موضوع می تواند بر گرایش به اعتیادهای مصرفی و انواع اعتیادهای رفتاری موثر باشد.

هنگامی که یک فرد در اثر مشکلات احساسی و درونی خود متحمل دردهای روانی می گردد، در سنین بزرگسالی برای غلبه بر این احساسات آزاردهنده و سرکوب عوامل درونی درد زا به مصرف الکل و مواد مخدر گرایش پیدا می‌کند. به این ترتیب مشخص می شود که مشکلات درونی افراد می تواند نقش بسیار پررنگی در ایجاد اعتیاد و بروز آن داشته باشد.

مفهوم بیماری اعتیاد؛ درمان افراد

همانطور که در بیان مفهوم اعتیاد گفته شد، افرادی که دارای اختلالات روانی و مشکلات عاطفی دیگر هستند، در سنین بزرگسالی به شکلی جدی نسبت به مصرف مواد مخدر مانند شیشه، تریاک، متادون و همچنین تاثیراتی که مصرف مواد مخدر و یا الکل در آنها بر جای می گذارد، واکنش نشان می‌دهند و گرایش شدیدی به مصرف آن پیدا می کنند. می توان گفت که افراد معتاد غالباً از بیماریهای همراه که البته جزوه بیماری های روانی و روحی محسوب می شوند در عذاب هستند. به عبارت دیگر، یکی از عوامل اعتیاد به مواد مخدر و یا الکل وجود بیماری های همراه مانند انواع اختلالات روانی و شخصیتی می باشد.

هنگامی که به یک فرد که به مخدر افیونی مانند ماده مخدر هروئین اعتیاد پیدا کرده گفته می شود که چرا اعتیاد خود را متوقف نمی کند، با واکنشی که از او مشاهده می شود متوجه می شویم که فرد بیمار اعتیاد توانایی متوقف سازی اعتیاد خود را ندارد. این فرد قدرت کنترلی برای متوقف سازی اعتیاد خود ندارد و به شکل پیچیده تحت تاثیر سیطره اعتیاد خود قرار گرفته است. در چنین حالتی متوجه می‌شویم که روند درمانی افراد برای ترک اعتیاد شامل مراحل پیچیده درمانی می باشد.

مفهوم بیماری اعتیاد؛ مراحل درمانی اعتیاد

یکی از پیچیده ترین بیماری هایی که افراد در طول تاریخ با آندست به گریبان بوده اند؛ مفهوم بیماری اعتیاد است. در حقیقت اعتیاد یک بیماری چند بعدی است که افراد را به اشکال مختلف تحت تاثیر قرار می دهد و زندگی آنها را به ورطه نابودی می‎کشاند. برای درمان اعتیاد به کمک های تخصصی نیاز است و فرد باید از لحاظ روانی به نقطه ای رسیده باشد که بتواند از متخصصین امر درخواست کمک نماید.

نکته حائز اهمیت در رابطه با روند درمانی افراد آگاهی از این موضوع مهم است که افراد معتاد بدون آمادگی روانی لازم نمی توانند کمک دریافت کنند. اعتیاد یک بیماری چند وجهی است که فرد را از نظر جنبه های مختلف روانی، روحی و جسمی تحت تاثیر خود قرار می دهد. در همین رابطه روش های توانبخشی متعددی در زمینه اعتیاد برای افراد وجود دارد که در اینجا به برخی از آنها اشاره شده است:

  • ۱- روش های درمانی فردی
  • ۲- روش های درمانی گروهی
  • ۳- روش های درمانی
  • ۴- مراکز درمانی گروهی
  • ۵- روش های دوازده قدمی

هر کدام از این روش ها به افراد در رویه درمانی کمک می کنند و هر شخص بر اساس شرایط موجود می تواند از یک یا چند روش استفاده نمایند. برای آنکه افراد بتوانند از روش های درمانی مناسب استفاده کند باید از مشاوره های تخصصی در زمینه اعتیاد و بهبودی از آن استفاده نمایند. در همین راستا مرکز ترک اعتیاد اهواز کمپ با ارائه خدمات مشاوره در زمینه ترک اعتیاد و بهبودی از آن آماده کمک رسانی به افراد معتاد می باشد.

عزیزان و همراهان ارجمند برای دریافت مشاوره روانشناسی و اخذ اطلاعات بیشتر و مشاوره ترک اعتیاد در زمینه بستری نمودن و ترک اعتیاد فرد معتاد در یکی از مراکز ترک اعتیاد همکار مرکز مشاوره روانشناسی اهواز کمپ لطفا با مشاورین ما تماس حاصل فرمایید.

سرفراز باشید …



:: برچسب‌ها: بیماری اعتیاد , ترک اعتیاد , اعتیاد , مشاوره ترک اعتیاد , مشاور ترک اعتیاد ,
:: بازدید از این مطلب : 22
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : جمعه 30 آذر 1403 | نظرات ()
نوشته شده توسط : منتال لند

کمپ ترک اعتیاد اهواز، مرکز ترک اعتیاد اهواز : اعتیاد چیست و انواع آن کدام است؟ آیا درباره چیستی اعتیاد اطلاعات دقیقی وجود دارد؟ برای شناخت اعتیاد به چه اطلاعاتی نیاز داریم و چگونه میتوانیم انواع آن را شناسایی کنیم؟

 

منبع : اعتیاد

 

با گردآوری اطلاعات دقیقی در رابطه با موضوع اعتیاد چیست سعی کرده تا مطالب مهمی را در این رابطه در اختیار شما همراهان ارجمند قرار دهد. اگر تمایل دارید در این رابطه بیشتر بدانید لطفاً ما را تا انتهای مقاله همراهی بفرمایید و در انتهای آن ما را از نظرات و پیشنهادات تان مطلع بفرمایید.

همانطور که در مقاله مفهوم بیماری اعتیاد توضیح داده شد، اعتیاد به عنوان یک بیماری که دارای اشکال و انواع مختلف است تعریف می شود.

اعتیاد چیست ؛ ضعف اخلاقی یا یک بیماری

اعتیاد نوعی ناتوانی در مواجه شدن با مسائل زندگی و ناخوشی های معنوی است. به طور کلی اعتیاد یک بیماری چند وجهی ترکیبی است بر اساس علل و عوامل روحی و روانی در زندگی فرد بروز می کند. نحوه بروز اعتیاد در زندگی افراد می تواند کاملاً متفاوت باشد و به دو شکل اعتیادهای مصرفی و اعتیادهای رفتاری بروز می کند. مهمترین اعتیاد های مصرفی شامل اعیتاد به مواد مخدر، محرک و همچنین توهم زا میباشد که افراد به دلایل یاد شده به سمت آنها گرایش پیدا می کنند.

همانطور که در مقاله علائم بیماری اعتیاد توضیح داده شد، اعتیاد یک بیماری است که از طریق روش هایی برای بهبودی و متوقف سازی آن می توان استفاده کرد. اما علاوه بر درمان، می توان از بروز اعتیاد از طریق آموزشهای خودکنترلی در زندگی افراد، جلوگیری به عمل آورد. برعکس باور عمومی افراد معتاد نیز دارای اراده هستند، اما به دلیل تاثیرات مخربی که مصرف مواد بر روی سیستم عصبی آنها وارد می‌کند افراد دچار نوعی اختلال در کنترل سیستم پاداش مغزی می‌گردند که باعث تکرار و عود مجدد مصرف و اعتیاد در زندگی می گردد.

همان‌طور که می‌دانیم اعتیاد مدارهای عصبی مربوط به سیستم پاداش، انگیزه و حافظه در مغز را مختل کرده و در آن اختلال ایجاد می‌کند که البته دارای عوامل بیولوژیکی و فیزیولوژیکی نیز می باشد.

اعتیاد چیست | تاثیرات شیمیایی مواد مخدر


یکی از مشکلاتی که افراد معتاد با آن دست به گریبان هستند این است که تصور می‌کنند با استفاده از یک ماده شیمیایی که به منظور تغییر خلق از آن استفاده کرده اند، میتوانند چرخه‌های مصرف را کنترل نمایند، در صورتی که اعتیاد تلاشی به منظور کنترل چرخه های غیر قابل کنترل است.

همچنین می توان گفت اعتیاد یک فرایند بیمارگونه است که فرد را در یک سیکل معیوب برای کنترل و ارضای حس آرزوی خوشبختی قرار می دهد. بید بدانیم که اعتیاد از یک وضعیت گنگ و نامشخص آغاز میشود و به یک نهایت پر تلاطم و پردرد ختم میشود. به طور کلی افراد معتاد و مصرف کننده مواد مخدر یا اعتیاد های دیگر، از اعتیاد به منظور تغییر خلق و خو استفاده می کنند.

با بررسی‌های انجام شده مشخص شده که اعتیاد یک رفتار ضد اجتماعی نیست، بلکه نوعی بیماری است و برای بهبودی از آن باید مانند سایر بیماری ها از روشهای صحیح درمانی شناختی استفاده نمود.

به طور کلی اعتیاد نوعی واکنش طبیعی نسبت به تاثیرات مواد مخدر گیاهی یا شیمیایی است که باعث ایجاد تسکین موقت و ایجاد احساس شادی در افراد می گردد، اما همین موضوع باعث ایجاد وابستگی های شدید روانی و جسمی در فرد می‌گردد.

اعتیاد چیست | نحوه عملکرد اعتیاد

در حقیقت اعتیاد به انواع مواد مخدر و یا اعتیاد های رفتاری دیگر نوعی اختلال در سیستم عصبی افراد می باشد که دارای ریشه های اجتماعی، خانوادگی و روانی می باشد. می‌توان گفت که مصرف مواد مخدر بر سیستم عصبی و شیمیایی مغز افراد به شدت تاثیر می‌گذارد و احساس لذت و سرخوشی را در فرد ایجاد می‌کند. اما به این دلیل که فرد از روشهای شیمیایی و غیر طبیعی استفاده می کند، به مرور زمان کارکرد عصبی سیستم مرکزی او دچار مشکلات عدیده ای خواهد شد.

به طور کلی هنگامی که فرد درگیر اعتیاد می شود کارکرد مغز خود را به شکل پیچیده ای مختل می کند و مغز نمی تواند در موقعیتهای مختلف زندگی واکنش مناسبی را از خود نشان دهد. به همین دلیل متوقف سازی اعتیاد برای افراد معتاد بسیار پیچیده و حتی غیر ممکن به نظر می رسد، زیرا سیستم عصبی فرد دچار تغییرات بسیاری شده که کارکرد مغز را به شکل پیچیده‌ای تغییر داده است.

از طرف دیگر هنگامی که فرد مصرف مواد خود را متوقف می‌کند به دلیل اختلالاتی که در سیستم عصبی او ایجاد شده، آن شخص دچار احساسات شدید منفی مانند افسردگی، شکست و درد می شود که در نتیجه آن مجبور می شود برای رهایی از این احساسات مجدداً به مصرف روی بیاورد.

مراحل اعتیاد

همانطور که پیشتر در مقاله عوارض بیماری اعتیاد توضیح داده شد که اعتیاد چیست ، بروز اعتیاد به انواع مواد مخدر یا اعتیاد های رفتاری دیگر دارای مراحلی است که فرد را به مرور زمان دچار وابستگی های شدید روانی و جسمی می کند اما مهم ترین مراحل اعتیاد عبارتند از :

  • شناخت و آشنایی
  • شک و دودلی
  • اعتیاد و وابستگی کامل

پرواضح است که افراد از روش‌های مختلفی از طریق دوستان، خانواده و اطرافیان ممکن است با مواد مخدر آشنا شوند. در ادامه و پس از آشنایی اولیه فرد ممکن است به صورت نامنظم به مصرف مواد روی بیاورد. در این مرحله به نوعی دچار شک و دودلی می‌شود و برای رهایی از آن با میل روز افزون خود مبارزه می کند.

در انتها فرد مصرف کننده به مرحله وابستگی و اعتیاد می‌رسد و برای رسیدن به حالت نشئگی مجبور است مصرف خود را به طور مرتب افزایش دهد.

اعتیاد چیست | نشئه و خلسه !

مصرف مواد مخدر باعث ایجاد حالات مختلف روحی و روانی در افراد می گردد و مغز فرد را وارد فاز های مختلف حسی و شیمیایی می‌کند. اما نشئگی روشی است که افراد مصرف کننده با مصرف مواد شیمیایی و یا گیاهی سعی می کنند تا حس ارضا و خیال پردازی خود را اقناع کنند. تغییر حالات خلق و خو و تحریک از طریق ارضاء خیال پردازی همراه است که به آن اصطلاحاً نشئگی گفته می شود. در حقیقت هر کدام از انواع مواد محرک و یا مخدر تاثیراتی بر خلق و خوی افراد مانند احساس شادی و لذت می گذارند.

اما از طرف دیگر برخی از رفتارهای اعتیادآور مانند قمار، ولخرجی و رفتارهای جنسی افراطی باعث ایجاد حالت خلسه در افراد می شود که به نوعی باعث قطع شدن و جدا شدن از پیرامون فرد میباشد. در این حالت فرد در عین حال در دو دنیا به صورت همزمان به سر می برد بدون آنکه دیگران متوجه شوند و از دنیای اعتیاد به دنیای واقعیت در رفت و آمد می باشد.

در حقیقت خلسه این امکان را به فرد می‌دهد تا از درد، شرم و احساس گناه جدا شود و به همین دلیل مصرف مواد می تواند بسیار جذاب باشد. اما افراد معتاد به تدریج مهارت زیادی برای زیستن در حالت خلسه را به دست می آورند و از آن به منظور پوششی برای احساسات دردناک خود استفاده می‌کنند.

به طور کلی افراد معتاد عقیده دارند که از ورای اشیاء یا رفتارهایی به خصوص می توانند به طور موقت احساسات مطلوبی را به دست بیاورند و در چنین حالتی آنها با ادامه رفتار خود سعی می کنند تا یک جهش احساسی کاذب را برای خود ایجاد کنند.

سخن پایانی

همانطور که توضیح داده شد اعتیاد چیست ، اعتیاد نوعی اختلال در سیستم عصبی افراد است که دارای عوامل متعدد فیزیولوژیک یا اجتماعی می باشد. از طرف دیگر می دانیم که مصرف انواع مواد مخدر باعث می‌شود بخش هایی از مغز که مسئول ترشح مواد تاثیر گذار در احساسات افراد می باشد را به کار گرفته و فرد به صورت کاذب و موقتی به تسکین و احساس شادی و لذت دست یابد که البته همین موضوع به مرور زمان وابستگی شدید روانی و روحی ایجاد می‌کند.

عزیزان و همراهان ارجمند برای دریافت اطلاعات بیشتر و اخذ مشاوره تلفنی و همچنین دریافت مشاوره روانشناسی ترک اعتیاد در منزل لطفاً با مشاورین ما تماس حاصل فرمایید.

 

منبع : اعتیاد

 

 



:: برچسب‌ها: اعتیاد چیست , اعتیاد , بیماری اعتیاد , انواع اعتیاد ,
:: بازدید از این مطلب : 406
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : سه شنبه 7 دی 1400 | نظرات ()

صفحه قبل 1 2 3 4 5 ... 7 صفحه بعد